Wolfgang Borchert: O Zaman Yapacak Tek Bir Şey Var Hayır De!

Sıkı bir okur ve heveskâr bir şair olarak onlu yaşlarından ömrünün son yıllarına dek şiir seyrini sürdüren Wolfgang Borchert (1921-1947), öğretmen bir babanın ve yazar bir annenin tek çocuğu olarak Hamburg’da doğdu. 1941’de askere alınıp Rus cephesine gönderildi. II. Dünya Savaşı’nda yaralandı, çeşitli hastalıklara yakalandı. Nasyonal sosyalizm aleyhine yazıları yüzünden birçok defa tutuklandı.

Savaşa karşı evrensel bir direniş çağrısı, Borchert’in insanlığa mirası olarak kabul edilen O Zaman Yapacak Tek Bir Şey Var: Hayır De!, yazarın ölümünden birkaç hafta önce yazdığı son eseridir. II. Dünya Savaşı’nın acımasız yüzüne bizzat tanıklık eden Borchert, kült olmuş bu savaş karşıtı manifestosunda militarizme karşı derin bir eleştiri sunar. Duygusal yoğunluğu ve etkileyici üslubuyla dikkat çeken metin, savaşa hizmet edecek emirlere karşı durmanın insanlık için tek çare olduğunu anlatır; savaşın yıkıcılığını, hayatı hiçe sayan düzenleri, barışın ve vicdanın önemini çarpıcı bir dille vurgular. Borchert’in insana ve hayata duyduğu sevgiye dair unutulmaz bir ağıt niteliğinde olan Hayır De!, savaş karşıtı bir slogan olarak kuşaklarca haykırılmıştır.