Yahudi Felsefesi Tarihi

Yahudi felsefesi konusunda Türk dilinde kapsamlı kaynak eserlerin bulunmadığı öncelikle felsefe ile uzmanlık düzeyinde ilgilenenlerin bilebileceği bir konudur. Ülkemizdeki Yahudi felsefesine ilişkin bilgi ve değerlendirmelerin büyük bir bölümü, felsefe tarihleri, felsefe sözlükleri, makaleler ve bir ölçüde de tezlerin içinde referanslar olarak yer alıyor ve bunlara ulaşmak, internetin sağladığı zaman kazandırıcı kolaylıklara karşın, yine de (yabancı dil bilgisinin yanı sıra) oldukça titiz ve ayrıntılı arşiv çalışması yapılmasını gerektiren bir olgudur.

Bu bakımdan, Daniel H. Frank ve Oliver Leaman’ın editörlüğünü yaptıkları Routledge History of World Philosophies (Dünya Felsefeleri Tarihi) serisinin İkinci Cildi olarak ilk baskısı 1997 yılında yayınlanan Abdullah Şevki tarafından İngilizce’den çevrilen Yahudi Felsefe Tarihi(History of Jewish Philosophy) adlı bu kapsamlı kitabın hem genel felsefe tarihi hem de Yahudi felsefesinin neliği açılarından Türkçe felsefe kültürümüzdeki Yahudiliğe özel bilgi boşluğunu kısmen de olsa dolduracağı düşünülmektedir.

Birleşik Krallık, Kanada, İsrail ve Birleşik Devletler’den otuz beş(35)seçkin bilim adamı ve akademisyenin katkılarıyla otuz dokuz (39) bölümden oluşan bu kitap; Maimonides ve Spinoza’dan, Buber ve ötesine uzanan Yahudi filozofları ve Siyonizm ve Yahudi mistisizmi(Kabala) gibi hareketler üzerine ayrıntılı tartışmalar, Yahudi felsefi düşüncesinin yüzyıllar boyunca geliştirdiği sosyal ve kültürel bağlamların tanımları, ayrıntılı ve kapsamlı bibliyografyaları, uzmanca zengin düşünce ve yorum yazılarını içermektedir.

Bu özelliğiyle meslekten felsefeci ve ilahiyatçılara olduğu kadar genel okura da hitap eder nitelikte yazılmıştır. Ancak, felsefe ve ilahiyat, Musevilik konularında yeterince donanıma ve kavram bilgisine sahip olunmaksızın okunması, bıkkınlığa, sıkıcılık ve kuru anlatım yakınmasına neden olabilecektir. Bu arada kitabın Yahudi felsefesine ilişkin çeşitli konulardaki makalelerden oluşması onun ansiklopedik kullanımına da olanak vermektedir. Yani, Yahudi felsefesiyle ilgili münferit kavram ve konular merak edildiğinde dizin yardımıyla o kavramın içerikteki bilgisine ulaşmak da elbette alternatif bir kullanım yolu olarak düşünülebilecektir.