Yargısal Emir Kavramı ve Türk Hukuk Uygulamasındaki Yansımaları

Yargısal emir, yargı organları tarafından bazı hukuk sistemlerinde yalnızca idareye bazılarında ise hem idareye hem de alt dereceli yargı organlarına karşı verilebilen bir emri ifade eder. Yargısal emirden bahsedebilmek için "bir yargı organı", "bu yargı organının vermiş olduğu emir içeren bir karar" ve "bu yargı kararının yöneldiği bir idare ya da alt dereceli yargı organı" gereklidir. Türk hukukunda, hukuk devleti ilkesini gerçekleştirmek ve korumak için idarenin yargısal denetimini sağlayan idari yargı organları, idareye yönelik olarak emir içeren kararlar alabilir. Alınan bu kararlar, Anayasanın 125. maddesinde yer alan yargı organının idari işlem ve eylem niteliğinde yargı kararı alma yasağı kapsamında değildir. Çünkü yargısal emir niteliğindeki kararlar bir idari işlem ya da idari eylem teşkil etmemekte ve idarenin takdir yetkisini de ortadan kaldırmamaktadır. Yargısal emrin ilgili Anayasal yasak kapsamında olduğu yanılgısı nedeniyle Türk hukukunda yargısal emirden uzak durulmuştur. Oysa yargısal emre uygulama alanı tanımak; idari yargının etkinliğinin arttırılması, yargı kararlarının uygulanmasının sağlanması ve hukuk devleti ilkesinin korunması bakımından faydalı olacaktır. Bu çalışma, yargısal emir kavramını çeşitli ülke uygulamaları ile birlikte açıklamakta ve yargısal emrin Türk hukukunda var olan örneklerini ifade ederek konunun önemini ve faydalarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

1. İdarenin Yargısal Denetimi Kapsamında Yargısal Emir

1.1. Yargısal Emir Kavramının Ortaya Çıkışı ve Gelişim Süreci

1.1.1. Yargısal Emir Kavramı

1.1.2. Yargısal Emir Uygulamasının Ortaya Çıkışı

1.1.3. Birleşik Krallıkta Yargısal Emir ve Türleri

1.2. Yargısal Emrin İdare Hukuku Bakımından Önemi

1.3. Farklı Hukuk Sistemlerinde Yargısal Emir

1.3.1. İdari Yargı Sistemleri

1.3.2. Anglosakson Hukukunda Yargısal Emir

1.3.3. Kıta Avrupası Sisteminde Yargısal Emir

1.4. Yargısal Emir ve Yargı Kararı

2. Yargısal Emrin Sınırı: Kavramsal Değerlendirme

2.1. Genel Olarak

2.2. Kuvvetler Ayrılığı İlkesi ve Yargısal Emir

2.3. İdarenin Takdir Yetkisi ve Yargısal Emir

2.4. İdarenin Yargısal Denetimi ve Yargısal Emir

2.4.1. Hukuka Uygunluk Denetimi

2.4.2. Yerindelik Denetimi

2.5. Yargı Kararlarının Uygulanması ve Yargısal Emir

2.5.1. Genel Olarak Yargı Kararlarının Uygulanması ve Yargısal Emir

2.5.2. Yargı Kararlarının Uygulanmaması Halinde Fransa'da Uygulanan Bir Yargısal Emir Örneği: Astreinte (Para Cezası) Yaptırımı

2.6. Ultra Vires (Yetki Aşımı) ve Yargısal Emir

2.7. Habeas Corpus ve Yargısal Emir

3. Türk Hukuk Uygulamasında Yargısal Emir

3.1. Türk Hukuk Uygulamasında Yargısal Emrin Yasaklılığı Meselesi

3.1.1. Anayasa Madde 125/4 ve İYUK Madde 2/2 Kapsamında Yargısal Emir

3.1.2. Yargı Organı İdareye Emir Verebilir (mi?)

3.1.3. Emir Kavramını İçeren Yargı Kararı

3.1.4. İYUK Madde 29'da Düzenlenen Açıklama Kurumu ve Yargısal Emir

3.2. Somut Uyuşmazlıklar ve Yargısal Emir

3.2.1. Çekişmesiz Yargıda Verilen Kararlar ve Yargısal Emir

3.2.2. Olumsuz İdari İşlemlerin İptali ve Yargısal Emir

3.2.3. Yürütmenin Durdurulması Müessesesi ve Yargısal Emir

3.2.4. Vergi Davaları ve Yargısal Emir

3.2.5. Not Tespitine İlişkin İptal Kararları ve Yargısal Emir

3.2.6. Yargı Kararında Kişisel Kusurun Tespiti ve Yargısal Emir

3.2.7. Mahalli İdarelerin Organlık Sıfatını Kaybı ve Yargısal Emir

3.2.8. Temel Hak ve Özgürlüklerin Mahkemeler Tarafından İhlali Halinde Anayasa Mahkemesi Tarafından Verilen Yeniden Yargılama Kararı ve Yargısal Emir

3.3. Yargısal Emir "Yargı Organı Tarafından Alınmış İdari Bir Karar" ya da "Bir İdari İşlem" midir?

3.4. Yargısal Emrin Uygulanması İçin Herhangi Bir Kanuni Düzenlemeye İhtiyaç Var mıdır?

3.5. Yargısal Emir Türk Hukukunda Üçüncü Bir İdari Dava Türü Olarak Düşünülebilir mi?

SONUÇ

KAYNAKÇA