Yaşlılığa Çok Yönlü Bakış

Prof. Dr. Emine Özmete

Yaşlı bakımı, Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de yaşlılık döneminin en önemli gündemini oluşturmaktadır. Son yıllarda toplam nüfus içinde yaşlı nüfus oranı artmaya başlamıştır. Ülke olarak genç nüfus grubunun oranı yüksek olmakla birlikte, nüfusumuz gün geçtikçe yaşlanmaktadır. Dünya’da olduğu gibi Türkiye’de de demografik bir dönüşüm yaşanmaktadır. Bunun iki önemli nedeni vardır. Birincisi doğum artış hızının düşmesidir. Ülkemizde yıllık nüfus artış hızı 2016 yılında binde 13,5 olmuştur. Kadınların doğurgan yaşta doğurabileceği ortalama çocuk sayısı ise 2,10’dur. Bu sayı halihazırda nüfusun yenilenme seviyesini korumakla birlikte yeterli değildir. Toplam nüfus içinde yaşlı nüfusun artmasının önüne geçememektedir. İkincisi doğumda beklenen yaşam süresinin uzamasıdır. Ülkemizde 2000 yılında 71 yıl olan doğumda beklenen yaşam süresi şimdi 78 yıla yükselmiştir. Ülkemizde 60 yaşındaki bir kişinin yaklaşık 22 yıl daha yaşaması beklenmektedir. 80 yaşındaki bir kişinin ise yaklaşık 8 yıl daha yaşaması öngörülmektedir. Ani durumlar ve ciddi hastalıklar olmadığında insanların yaş alma potansiyeli artmaktadır. Böylece yalnızca yaşlı nüfusun artmasından değil, ihtiyar dediğimiz ileri yaştaki nüfusun artmasından ve bakım ihtiyacından söz etmekteyiz. Bu da özellikle bakım ile ilgili konuları öncelikli hale getirmektedir.
Bu durum emeklilik politikalarından bakım hizmetlerine, sosyal ve sağlık hizmetlerinden, yaşlı dostu kentlerden yaşlıların topluma katılımı ve teknolojiye uyumuna kadar geniş yelpazede yaşlı refahı alanındaki konuların yeniden düşünülmesini gerektirmektedir. Ülkemizde diğer nüfus gruplarına göre daha yeni olan bu konular için toplumun taleplerine uygun yenilikçi çözümlere ihtiyacımız artmaktadır. Bu noktada yaşlı bakımı alanında hizmetlerin organizasyonu, sürdürülebilirliği, kalitesi, standartları ile nitelikli personel gibi konuların bütüncül bir bakış açısı ile ele alınması kaçınılmaz olmaktadır. Bu kitap yaşlı bakımı alanında spesifik konularda geniş kapsamlı olarak uygulamaya yönelik bilgiler sunmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmanın hazırlanmasında emeği geçen kitap editörüne ve tüm yazarlara teşekkür ederim.