Zygmunt Bauman - Dördüncü Cilt_{Pragmata Siyaset Üçgeni - Pragmatizm, Popülizm ve Konformizm Alaşımına Eleştiri}

Modernliğin ‘modern devlet, modern bürokrasi, modern akıl, modern teknoloji, modern ahlak’ gibi unsurlarla oluştuğuna vurgu yapan ve modernliği düzen, kaos, sınır çizme, çit çekme ve soykırım (Holocaust) gibi kavramlarla ilişkilendiren Bauman, bu özellikleri ile modernliğin aynı zamanda ‘konforme bir düzen/bahçe tasarımı’ olduğunu belirtir. Modern toplum tasarımını ‘düzen ve kaosun çatışması ve alternatiflerini içermesi’ ve ‘kendi kendini tasarlama gayretiyle yönlendirildiği ölçüde var olabilmesi’ özellikleri ile açıklayan Bauman’a göre modernliğin en önemli özelliği ‘düzen ve düzenleme ödevidir’: Konformizmin konformesi. Tamamen konformizm üzerine inşa edilmiş bu düzenin amacı toplumda düşman, zararlı, yabancı, öteki ve fazlalık olarak görünen non-konformist unsurları dışlama politikası görevini üstlenmektedir: Bu yüzden pragmatizm, popülizm ve konformizm gibi onların alaşımını temsil eden modernizm de ideolojiktir.

‘Modern düzen Prokrustes’in yatağı gibidir: Yatağa kısa gelenlerin bacaklarını çekip uzatır; yatağa uzun gelenlerin bacaklarını kesip kısaltır’.
Zygmunt Bauman